In Deel I van onze blog ‘The Golden Hour’ benoemden we al het dynamische en vaak onvoorspelbare domein van cybersecurity. Het vermogen van organisaties om snel en doeltreffend te reageren op incidenten is van cruciaal belang om de schade te kunnen beperken. Deze responsiviteit wordt nergens beter geïllustreerd dan tijdens ‘The Golden Hour’ – het eerste uur na het ontdekken van een cyberaanval of beveiligingsinbreuk. Dit kritieke tijdsbestek is vaak bepalend voor het verloop van de crisis. Als in deze periode niet de juiste beslissingen worden genomen, kunnen de gevolgen verstrekkend en kostbaar zijn.
Deel I van de blog gaat verder in op de essentiële stappen die genomen moeten worden in ‘The Golden Hour’, dit tweede deel omschrijft het belang van het hebben van een goed voorbereid crisisteam. Lees hieronder deel II, geschreven door één van onze cybercrisis experts, Kelvin Rorive.
Het snel bijeenroepen van het crisisteam
Een snelle en gecoördineerde reactie vereist de onmiddellijke mobilisatie van een crisisteam. Dit team moet breed samengesteld zijn met leden die verschillende disciplines vertegenwoordigen. Belangrijke rollen zijn onder meer:
- Voorzitter: verantwoordelijk voor het leiden van het crisisteam, het nemen van beslissingen en het waarborgen van een gestructureerde aanpak.
- Logger: een cruciale, maar vaak onderschatte rol. De logger documenteert alle genomen acties, beslissingen en communicatie. Dit zorgt niet alleen voor transparantie en accountability tijdens de crisis, maar helpt ook bij de evaluatie achteraf om processen te verbeteren.
- Communicatiemanager: essentieel voor het beheren van de externe en interne communicatie. Een heldere, accurate en tijdige communicatie kan reputatieschade beperken en zorgen voor het behoud van vertrouwen bij klanten, partners en het publiek
- Toegangscontrole: alleen geautoriseerd personeel mag toegang hebben tot het bewijsmateriaal en elke toegang moet worden geregistreerd.
Bij de initiële samenstelling van het crisisteam zijn bovenstaande basisrollen essentieel. Echter, afhankelijk van de aard en omvang van de cybercrisis, moeten aanvullende disciplines worden toegevoegd om een effectieve respons te garanderen. Deze uitbreiding zorgt ervoor dat het team over de benodigde expertise beschikt om alle aspecten van de crisis goed te kunnen adresseren.
Aanvullende disciplines
Afhankelijk van de specifieke aard van de cybercrisis, kunnen de volgende disciplines essentieel zijn voor het crisisteam: te kunnen adresseren.
- IT security specialisten: experts in cybersecurity zijn cruciaal voor het analyseren van de aanval, het identificeren van de kwetsbaarheden die zijn uitgebuit en het ontwikkelen van technische tegenmaatregelen.
- Juridische adviseurs: juristen gespecialiseerd in cyberrecht kunnen adviseren over de wettelijke implicaties van de aanval en de respons, waaronder naleving van meldplichten, omgang met gegevensbeschermingskwesties en de voorbereiding op eventuele rechtszaken.
- HR-managers: bij aanvallen die personeel betreffen, zoals phishing of social engineering, kan HR advies geven over de communicatie met en de ondersteuning van medewerkers, evenals helpen bij het bepalen van de impact op het personeel.
- Financiële adviseurs: financiële experts kunnen helpen bij het beoordelen van de financiële impact van de aanval, waaronder kosten voor herstel, mogelijke boetes, en het beheer van financiële risico's.
- Forensische experts: afhankelijk van de complexiteit en ernst van de aanval, kan het inschakelen van externe cybersecuritybedrijven of forensische experts nodig zijn om aanvullende expertise en capaciteit te bieden. Zie ook de volgende paragaaf over het belang van forensische experts.
Door experts uit verschillende vakgebieden samen te brengen, kan een organisatie niet alleen de technische uitdagingen van een cyberaanval aanpakken, maar ook de juridische, financiële, operationele en personele gevolgen effectief beheren. Het vermogen om het team dynamisch aan te passen aan de specifieke eisen van de situatie is een sleutelfactor in het succesvol navigeren door de complexiteit van cybercrises.
Forensische expert helpen bij het nemen van de juiste beslissingen
Forensische experts zijn gespecialiseerd in het grondig onderzoeken van cyberincidenten om te bepalen hoe de aanval is uitgevoerd, welke systemen zijn gecompromitteerd en welke data mogelijk zijn blootgesteld of gestolen. Hun vaardigheden zijn essentieel voor het blootleggen van de aanvalsvectoren en de methoden die door de aanvallers zijn gebruikt.
In de context van een cyberaanval is het verzamelen en veiligstellen van digitaal bewijs van cruciaal belang, niet alleen voor interne analyse en herstel maar ook voor eventuele juridische stappen tegen de daders. Forensische experts zorgen voor de juiste hantering en documentatie van bewijsmateriaal, volgens de principes van de chain of custody, om de juridische integriteit ervan te waarborgen.
Na de analyse bieden forensische experts advies over het herstellen van de getroffen systemen en het verbeteren van de beveiligingsprotocollen en -praktijken om toekomstige aanvallen te voorkomen. Hun inzichten zijn essentieel voor het versterken van de cybersecurityinfrastructuur van de organisatie.
De gedetailleerde technische inzichten die forensische experts bieden, zijn waardevol voor het informeren van interne en externe stakeholders over de aard van de aanval en de genomen maatregelen. Dit kan helpen om vertrouwen te herstellen en te voldoen aan de verwachtingen van transparantie.
Regel passend mandaat en strakke communicatie
In het beheer van een cybercrisis is het onontbeerlijk om snel een crisisteam op te zetten dat niet alleen formeel gepositioneerd is binnen de organisatie, maar ook uitgerust is met een aanzienlijk mandaat. Dit team wordt de spil waarom alles draait, met de expliciete bevoegdheid om kritieke beslissingen te nemen en deze door de gehele organisatie heen uit te voeren. Cruciaal binnen dit mandaat is de centralisatie van alle communicatie, zodat deze uitsluitend via het crisisteam verloopt. Deze strategische zet is belangrijk voor het effectief managen van de informatiestroom, het voorkomen van de verspreiding van geruchten en desinformatie en het verzekeren van een heldere en uniforme perceptie van de crisisontwikkelingen.
In de wirwar van een crisis zijn de informatiestromen vaak versnipperd en onbeheersbaar, een vruchtbare grond voor ongefundeerde geruchten en misinformatie die zich ongehinderd kunnen verspreiden. Door alle communicatiekanalen te centraliseren en te leiden via het crisisteam, wordt een filter gecreëerd dat zorgt voor de nauwkeurigheid en validatie van alle gedeelde informatie. Dit is niet alleen cruciaal voor het behoud van controle over de situatie, maar ook voor het onderhouden van een duidelijk en consistent verhaal naar alle betrokkenen.
De kracht van centrale communicatie ligt in het vermogen om een samenhangend en duidelijk beeld van de situatie te schetsen, zowel voor interne medewerkers als externe stakeholders.
Het crisisteam, versterkt door een robuust mandaat, staat centraal in de responsstrategie en is daardoor in staat om snel en besluitvaardig te handelen. Deze capaciteit voor onmiddellijke actie is onmisbaar in een crisis, waarbij elke seconde telt en het vermogen om snel te reageren directe invloed heeft op de uitkomst… the golden hour!
Veel te doen in het eerste uur... en er is al zoveel stress
Het eerste uur na het ontdekken van een cybercrisis is zonder twijfel het meest kritieke moment waarop de fundamenten voor succes of falen worden gelegd. Met een wirwar aan taken die onmiddellijke aandacht vereisen, van het isoleren van systemen tot het mobiliseren van een crisisteam, voelt het als navigeren door een storm met hoge golven. Deze periode, vaak aangeduid als ’the golden hour’, is niet alleen een race tegen de klok om de schade te beperken, maar ook een uitdaging om kalmte en helderheid te bewaren te midden van de chaos.
De stress die inherent is aan dergelijke situaties kan overweldigend zijn. Maar, het is precies onder deze druk dat de sterkte van voorbereiding, training en het vermogen om als eenheid te functioneren, getest worden. Een effectief crisisteam, uitgerust met duidelijke procedures en een sterk mandaat, kan de sleutel zijn tot het behouden van overzicht en het maken van weloverwogen beslissingen.
Het eerste uur is hectisch en de stressniveaus zijn onvermijdelijk hoog, maar met de juiste voorbereiding, een duidelijk actieplan, en een toegewijd crisisteam kan de organisatie deze kritieke periode doorkomen met minimale schade en maximale efficiëntie. In de wereld van cybersecurity, waar aanvallen onvermijdelijk zijn, wordt de kracht van een organisatie niet alleen gemeten aan hoe ze aanvallen voorkomt, maar ook aan hoe ze reageert wanneer deze zich voordoen.